Oświadczenia majątkowe urzędników i samorządowców
Radny, wójt, zastępca wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta muszą złożyć oświadczenia o swoim stanie majątkowym.
Kiedy oświadczenie
Osoba składająca oświadczenie majątkowe określa w nim przynależność poszczególnych składników majątkowych, dochodów i zobowiązań do majątku odrębnego i majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową. Oświadczenie majątkowe wraz z kopią swojego zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT) za rok poprzedni i jego korektą składają w dwóch egzemplarzach:
• radny - przewodniczącemu rady gminy,
• wójt, przewodniczący rady gminy - wojewodzie,
• zastępca wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta - wójtowi.
Wojewoda i przewodniczący rady gminy przekazują wójtowi kopie oświadczeń majątkowych, które im złożono.
Radny i wójt składają pierwsze oświadczenie majątkowe w terminie 30 dni od złożenia ślubowania. Przypomnieć warto, że do pierwszego oświadczenia majątkowego radny musi dołączyć informację o sposobie i terminie zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminy, w której uzyskał mandat, a wójt informację o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli taką działalność prowadzili przed dniem wyboru. Kolejne oświadczenia majątkowe są składane przez radnego i wójta co roku do 30 kwietnia, według stanu na 31 grudnia roku poprzedniego oraz na dwa miesiące przed upływem kadencji.
Zastępca wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta składają pierwsze oświadczenie majątkowe w terminie 30 dni od powołania na stanowisko lub od dnia zatrudnienia. Do pierwszego oświadczenia majątkowego osoby, o których mowa, musiały dołączyć informację o sposobie i terminie zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli prowadziły ją przed dniem powołania lub zatrudnienia. Również i w tym przypadku kolejne oświadczenia majątkowe są składane co roku do 30 kwietnia, według stanu na 31 grudnia roku poprzedniego oraz w dniu odwołania ze stanowiska lub rozwiązania umowy o pracę.
Kontrola i analiza
Analizy danych zawartych w oświadczeniu majątkowym dokonują osoby, którym złożono oświadczenie majątkowe, czyli odpowiednio przewodniczący rady gminy albo wojewoda, albo wójt. Osoby, którym złożono oświadczenie majątkowe, przekazują jeden egzemplarz urzędowi skarbowemu właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej oświadczenie majątkowe. Oświadczenie majątkowe przechowuje się przez sześć lat.
Analizy danych zawartych w oświadczeniu majątkowym dokonuje również urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej oświadczenie majątkowe. Analizując oświadczenie majątkowe, urząd skarbowy uwzględnia również zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT) małżonka osoby składającej oświadczenie.
Podmiot dokonujący analizy jest uprawniony do porównania treści analizowanego oświadczenia majątkowego oraz załączonej kopii zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT) z treścią uprzednio złożonych oświadczeń majątkowych oraz z dołączonymi do nich kopiami zeznań o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT).
Podmiot dokonujący analizy oświadczeń majątkowych w terminie do 30 października każdego roku przedstawia radzie gminy informację o:
• osobach, które nie złożyły oświadczenia majątkowego lub złożyły je po terminie,
• nieprawidłowościach stwierdzonych w analizowanych oświadczeniach majątkowych wraz z ich opisem i wskazaniem osób, które złożyły nieprawidłowe oświadczenia,
• działaniach podjętych w związku z nieprawidłowościami stwierdzonymi w analizowanych oświadczeniach majątkowych.
W przypadku podejrzenia, że osoba składająca oświadczenie majątkowe podała w nim nieprawdę lub zataiła prawdę, podmiot dokonujący analizy oświadczenia występuje do dyrektora urzędu kontroli skarbowej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej oświadczenie z wnioskiem o kontrolę określonego oświadczenia majątkowego. W przypadku odmowy wszczęcia kontroli podmiotowi, który złożył wniosek w tej sprawie, przysługuje odwołanie do generalnego inspektora kontroli skarbowej.
KTO SKŁADA OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE
W gminach oświadczenia majątkowe składają:
• radny,
• wójt,
• zastępca wójta,
• sekretarz gminy,
• skarbnik gminy,
• kierownik jednostki organizacyjnej gminy,
• osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną,
• osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta.
Oświadczenie o działalności małżonka
Radny, wójt, zastępca wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta są obowiązani do złożenia oświadczenia o działalności gospodarczej prowadzonej przez ich małżonka. Chodzi o działalność wykonywaną na terenie gminy, w której osoba obowiązana do złożenia oświadczenia pełni funkcję lub jest zatrudniona. Konieczne jest również złożenie oświadczenia o umowach cywilnoprawnych zawartych przez ich małżonków, jeżeli umowy te zawarte zostały z organami gminy, jednostkami organizacyjnymi gminy lub gminnymi osobami prawnymi i nie dotyczą stosunków prawnych wynikających z korzystania z powszechnie dostępnych usług lub ze stosunków prawnych powstałych na warunkach powszechnie obowiązujących.
Przedstawiciel władz gminy, której małżonek w okresie pełnienia funkcji lub zatrudnienia tej osoby zostali zatrudnieni na terenie danej gminy w jednostce organizacyjnej jednostki samorządu terytorialnego, związku jednostek samorządu terytorialnego albo rozpoczęli pracę lub czynności zarobkowe na innej podstawie w spółkach handlowych, w których co najmniej 50 proc. udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego, musi pisemnie poinformować o tym fakcie osobę, której składa oświadczenie majątkowe. Obowiązek złożenia informacji dotyczy również przypadku zmiany stanowiska przez małżonka zatrudnionego w wymienionych wyżej podmiotach.
Oświadczenie dotyczące działalności gospodarczej małżonków składają:
• radni - przewodniczącemu rady gminy,
• wójtowie, przewodniczący rady gminy - wojewodom,
• zastępcy wójta, sekretarze gminy, skarbnicy gminy, kierownicy jednostek organizacyjnych gminy, osoby zarządzające i członkowie organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoby wydające decyzje administracyjne w imieniu wójtów - wójtowi.
Oświadczeń dotyczących działalności gospodarczej małżonka oraz informacji o pracy małżonka przedstawiciela władz samorządowych, np. w jednostce organizacyjnej gminy, nie przesyła się urzędowi skarbowemu i nie podlegają one analizie przez urząd skarbowy. Oświadczenia i informacje są tylko analizowane przez osoby, którym je złożono, i przechowywane przez sześć lat.
Oświadczenia i informacja, o której mowa, podlegają ujawnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej, z tym że ujawnieniu nie podlegają informacje dotyczące adresów zamieszkania osób je składających oraz osób, których one dotyczą.
Kary za brak oświadczenia
Niezłożenie oświadczenia majątkowego np. przez wójta czy radnego w terminie do złożenia oświadczeń o działalności gospodarczej małżonków lub informacji o zatrudnieniu małżonka, np. w jednostce organizacyjnej gminy, przez:
• radnego - powoduje utratę diety do czasu złożenia oświadczenia lub informacji,
• wójta, zastępcę wójta, sekretarza gminy, skarbnika gminy, kierownika jednostki organizacyjnej gminy, osobę zarządzającą i członka organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osobę wydającą decyzje administracyjne w imieniu wójta - powoduje utratę ich wynagrodzenia za okres od dnia, w którym powinny być złożone oświadczenie lub informacja, do dnia złożenia oświadczenia lub informacji.
Jeżeli sekretarz gminy lub skarbnik gminy nie złożą w terminie np. oświadczenia majątkowego, rada gminy odwołuje ich, w drodze uchwały, najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w którym upłynął termin do złożenia oświadczenia lub informacji.
Natomiast jeżeli zastępca wójta, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta nie złożą w terminie oświadczenia majątkowego, to właściwy organ odwołuje ich albo rozwiązuje z nimi umowę o pracę najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w którym upłynął termin do złożenia oświadczenia lub informacji.
Odwołanie i rozwiązanie umowy o pracę w trybach, o których mowa wyżej, równoznaczne jest z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 par. 1 pkt 1 kodeksu pracy.