Bezpieczeństwo Kulturowe - Konferencja w WSA

Procesy globalizacyjne współczesnego świata ukazują, iż jednym z wielkich wyzwań, jakie stawiają przed społeczeństwami, narodami, jak i grupami o własnej tożsamości kulturowej są nie tylko zjawiska unifikacji, ale w równym stopniu narastająca mobilność, a w ślad za nią interakcja i różnicowanie wartości życia społecznego. Intensywna sieć relacji nie zawsze jednak wspiera respektowanie należnych każdej społeczności praw, nie zawsze chroni ich tożsamość, czy też wspiera na drodze autonomicznie określonego rozwoju. Powstające w wyniku tych naruszeń napięcia stwarzają wielorakie zagrożenia. Uniemożliwiają one wykorzystanie kapitału społecznego i kulturowego konkretnych społeczności o stabilnym lub mobilnym charakterze osiedlenia oraz zmuszają do postawienia pytania o warunki ich konstruktywnego współistnienia, integracji i bezpieczeństwa.

Gdyby wspomniane wyżej „kapitał” i „prawa grup kulturowych” uznać za istotne komponenty bezpieczeństwa kulturowego, to warto dookreślić jego specyfikę i wyzwania nie tylko w perspektywie relacji globalnych, ale w równej mierze na poziomie mniejszych wspólnot kulturowych, relacji w wymiarze regionalnym i lokalnym. Wspólnoty te zabiegają o wielorako rozumiane bezpieczeństwo, odpowiedzialnie traktując dziedzictwo i współczesne wyzwania kultury symbolicznej w realizacji regionalnych strategii rozwojowych. Refleksja nad tak określonym problemem bezpieczeństwa kulturowego w różnorodnych jego obszarach nie jest pozbawiona bardzo dawnych inspiracji. Przywołane odniesienia sięgają wręcz do koncepcji „prawa narodów” Pawła Włodkowica. W jego pionierskich koncepcjach relacji między wspólnotami kulturowymi bazującymi na wzajemnym poszanowaniu ich godności i suwerenności, znajdujemy solidne podstawy aksjologii bezpieczeństwa. Lepiej wówczas rozumiemy ważne zagadnienia, jakie przejawiają się w relacjach społeczności silnych i słabych, bogatych i biednych, wpływowych i zmarginalizowanych.

Bezpieczeństwo kulturowe przełożone na współczesne działania w sferze polityki publicznej oraz kompetencje konkretnych osób, zespołów oraz organów życia społecznego prowadzić może nie tylko do diagnozowania i eliminowania zagrożeń, ale także do wyzwalania wartości i postaw sprzyjających współdziałaniu. W perspektywie regionalnej i lokalnej konieczne jest kształtowanie takiego poziomu kompetencji kulturowych ich mieszkańców, które chronią zarówno przed alienacją, jak i dezintegracją tożsamości, a instytucje życia społecznego, przed utratą wartości wyrażanych misją działań publicznych. Brak wyrazistości wartości integracyjnych w świadomości społecznej to istotny czynnik zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego. Z pewnością  jest ono czymś więcej niż sumą świadomości i wartości indywidualnych, przekładając się na konfigurowanie instytucjonalnych, medialnych i edukacyjnych ram działania wielu struktur i organizacji. Poszukiwanie konkretnych praktyk wyznaczonych zasadami polityki migracyjnej, umiejętnościami i wiedzą z zakresu zarządzania różnorodnością kulturową powinno odbywać się w kontekście refleksji nad istotą i współczesnym rozumieniem bezpieczeństwa kulturowego. Jest ono, bowiem dopełnieniem fundamentalnych zasad ładu i rozwoju społecznego konkretnych społeczności w realiach świata wielokulturowości i mobilności.

Projektowana konferencja oprócz wysiłku nad określeniem wielorakich odniesień, inspiracji i różnorodnych sposobów rozumienia samego pojęcia „bezpieczeństwa kulturowego” koncentrować się będzie nad ukierunkowaniem debaty wokół praktycznych rozwiązań problemu w rożnych obszarach rzeczywistości regionalnej i lokalnej umieszczając je w kontekście procesów o charakterze makrostrukturalnym. Organizatorzy konferencji wychodzą z założenia, iż wielowiekowe tradycje współistnienia wielu kultur, jakie charakteryzują północne i wschodnie rejony Mazowsza, cały obszar historycznego i współczesnego Podlasia oraz wschodnich obszarów polskiego pogranicza mogą być skarbnicą doświadczeń, wspomnianym już rodzajem „kapitału kulturowego” zakorzenionego w dziedzictwie i tradycji kultur wzajemnego przenikania, ale i świadomie rozpoznawanych wartości, które stawały się „Rzeczpospolitą” narodów inspirowanych jagiellońskim wyzwaniem dialogu, ale i realnej drogi rozwoju. Z tych to powodów pokojowe przesłanie „prawa narodów”, jakie zaprojektować chciał Włodkowic dla współczesnej mu Europy jest ciągle inspiracją dla Europy współczesnej, która poszukuje bezpiecznych dróg integracji warunkach w warunkach nasilającej się wielokulturowości.

Harmonogram Konferencji – tematy wystąpień

1 czerwiec 2016r.

9.00 – 9.30 Uroczyste otwarcie Konferencji

JM Rektor WSA w Łomży prof. nadzw. dr hab. Roman Engler
dr Agnieszka Muzyk – Wiceprezydent Miasta Łomży
dr hab. Leszek Korporowicz, prof. UJ
ppor. SW dr Mariusz Kuryłowicz

9.30 – 11.10 (5 prelekcji X 20 min)

Ethno-cultural originality in turbulent situations: problems of preservation
prof. Volodymir Yevtukh
Narodowy Pedagogiczny Uniwersytet im. M. P. Dragomanowa w Kijowie

Zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego w globalizującym się świecie
prof. Tadeusz Paleczny
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Dylematy poczucia bezpieczeństwa kulturowego w kontekście kształtowania się tożsamości podlegających procesom akulturacji
prof. Jerzy Nikitorowicz
Uniwersytetu w Białymstoku

Bezpieczeństwo kulturowe w perspektywie praw człowieka
ks. prof. Henryk Skorowski
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Problem bezpieczeństwa kulturowego w dokumentach strategicznych RP
dr hab. Tomasz Kośmider, prof. AON
Akademia Obrony Narodowej w Warszawie

11.10 – 11.30 Przerwa

11.30 – 13.00 (5 prelekcje X 15 min + 15 min Dyskusja)

Bariery w komunikacji międzykulturowej a bezpieczeństwo kulturowe
dr hab. Mirosław Sobecki, prof. UwB
Uniwersytet w Białymstoku

Prawa kulturowe w dyskursie konserwatywnej Szwajcarii. Raport z badań nad portalem "Schweizerzeit”
dr hab. Andrzej Porębski
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Community policing jako społeczny komponent strategii kontrolowania przestępczości
mł. insp. dr Krzysztof Łojek
Wyższa Szkoły Policji w Szczytnie

Tolerancja religijna jako element Bezpieczeństwa Kulturowego w myśli Pawła Włodkowica
ks. dr Józef Łucyszyn
Instytut Teologiczny Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie

Jurysprudencje chrześcijaństwa i islamu jako składowe tożsamości zbiorowych w perspektywie bezpieczeństwa kulturowego.
dr Marcin Zarzecki
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

13.00 – 13.30 Przerwa

13.30 – 15.00 (5 prelekcji X 15 min + 15 min Dyskusja)

Kultura w sieciach relacji
Prof. dr hab. Sławomir Partycki, mgr Ewa Sikora
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Bezpieczeństwo kulturowe – casus narodów bałkańskich. Uwarunkowania, jego zagrożenia
Prof. dr hab. Wiesław Walkiewicz
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Zróżnicowanie kulturowe jako podłoże współczesnych pytań o bezpieczeństwo kulturowe
dr hab. Joanna Wyleżełek
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Kompetencje międzykulturowe jako imperatyw bezpieczeństwa kulturowego
dr Rafał Wiśniewski
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Dziedzictwo kulturowe Podlasia jako kapitał społeczny bezpieczeństwa kulturowego
dr Agnieszka Muzyk
Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży

Bezpieczeństwo kulturowe w przestrzeni wirtualnej
dr Sylwia Jaskuła
Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży

15.00 Podsumowanie